Geschiedenis Noord-Holland
Holland was dit voornaamste gewest aangaande de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1795 werd de Bataafse Republiek uitgeroepen. Na de staatsgreep over 21 januari 1798 werd op 23 april 1798 de Acte van Staatsregeling aangenomen, waarmee de oude gewestelijke grenzen radicaal werden gewijzigd. De republiek werden onderverdeeld in 8 departementen betreffende zo heel wat mogelijk gelijke bevolkingsaantallen, waarbij Holland uiteenviel in:
het departement betreffende Texel
dit departement over een Amstel
dit departement met een Delf
Ook lagen verder dit departement over de Schelde en Maas en dit departement over een Rijn deels op Hollands grondgebied.
Tenslotte voldeed de andere indeling ook niet en na een instelling in 1801 betreffende dit Bataafs Gemenebest werden dit departement Holland ingesteld volgens de oude gewestelijke grenzen aangaande Holland. In 1806 werd het Bataafs Gemenebest vervangen door het Koninkrijk Holland. Het jaar daarop werd het departement Holland opgedeeld in het departement Amstelland (overeenkomend met Noord-Holland) en het departement Maasland (overeenkomend met Zuid-Holland). Nadat in 1811 het Koninkrijk Holland bij het Franse Keizerrijk werd gevoegd, werd Amstelland bij Utrecht gevoegd tot dit département een la Zuyderzée - Zuiderzeedepartement - en werd Maasland omgedoopt tot département des Bouches-de-la-Meuse - Monden van de Maas.
Na een Fransen eind 1813 uit Nederland gevlucht waren, was een ordening aanvankelijk ongewijzigd. Met de Grondwet met 29 maart 1814 werden een departementen vervangen door provinciën ofwel landschappen. Zuiderzee en Monden over een Maas werden verenigd in de provincie Holland. Via minister Over Maanen werden in de grondwetcommissie nog een benaming Holland en West-Friesland voorgesteld "om juiste verlangen betreffende achtenswaardige Noordhollanders ... toe te geven", maar dit werden via de rest van een commissie verworpen.[2]
Een nieuwe provincie kreeg in 1814 twee gouverneurs, wier ambtsgebied overeenkwam met een voormalige departementen Amstelland en Maasland. Vlieland en Terschelling gingen terug van Friesland naar Holland, doch ons deel betreffende Hollands Brabant bleef voor Noord-Brabant en in 1815 werden tevens het laatste Hollands Brabant, het Land met Altena, bij Noord-Brabant gevoegd. Uiteindelijk werden in 1820 de grens betreffende Utrecht en Gelderland vastgesteld.
Om de dominantie te reduceren werd Holland voor een grondwetsherziening van 1840 in Noord- en Zuid-Holland gesplitst. Een noodzaak hiertoe werden in Zuid-Holland niet gevoeld. In Noord-Holland gold het immers in sterke mate vanwege Amsterdam, dat in 1838 dit provinciaal gerechtshof met zich voorbij zag kunnen ten gunste met Den Haag. In West-Friesland was men bevreesd voor een overheersende staat met Amsterdam en drong men aan op de genezing met de verdeling bijvoorbeeld deze was tussen het Noorder- en Zuiderkwartier wegens 1795. Hier werd desalniettemin niet met tegemoetgekomen. Na de Haarlemmermeer in 1855 was drooggelegd, werden deze voor Noord-Holland gevoegd, waarop Zuid-Holland in 1864 het grootste deel over de gemeente Leimuiden ter compensatie kreeg toegewezen.
In 1942 werden een eilanden Vlieland en Terschelling bij een provincie Friesland ingedeeld.[3] Dit voormalige eiland Urk maakte tot 1950 deel uit van Noord-Holland.
Om 2010 tot 2012 was er enig tijd sprake betreffende een samenvoeging met de provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht. In 2014 werden duidelijk dat die regelen aangaande de baan zijn.
Geografie Noord-Holland
Satellietfoto met het Noorderkwartier, een IJsselmeerpolders en een deel over Friesland
Noord-Holland bestaat grotendeels uit ons kopvormig schiereiland tussen de Noordzee, een Waddenzee en dit IJsselmeer. In het zuiden grenst een provincie met Zuid-Holland en Utrecht, in dit oosten door medicament met de Houtribdijk en Hollandse Brug aan een provincie Flevoland en in dit noorden door middel van een Afsluitdijk aan een provincie Friesland.
De provincie mag geraken onderverdeeld in een noordelijk deel ("Hollands Noorderkwartier") en ons zuidelijk deel, waarbij dit Noordzeekanaal (en voorheen het IJ) indien grens fungeert.
Ten zuiden aangaande dit Noordzeekanaal liggen de stedelijke gebieden betreffende Amsterdam, Haarlem, een Haarlemmermeer met een luchthaven Schiphol en tegelijkertijd het Gooi, eveneens een dichtbevolkt gebied, maar betreffende ons landschappelijk geheel ander karakter (bosrijk en niet totaal vlak).
Ten noorden aangaande het Noordzeekanaal bevinden zichzelf de Zaanstreek en overige, kleinere, segmenten en dorpen. De dichtstbevolkte zone loopt tot iets voorbij de stad Alkmaar. Daar bevinden zich in dit deel over de provincie tevens landelijker gebieden: Waterland, een omvangrijke droogmakerijen Schermer, Beemster, Wormer en Purmer en totaal in het noorden een Kop van Noord-Holland met dit uitgestrekte West-Friesland, Wieringermeer, het voormalige eiland Wieringen en het waddeneiland Texel.
Een westkust over de provincie wordt grotendeels via duinen beschermd. Op deze plaats liggen bekende badplaatsen wanneer Zandvoort, IJmuiden, Wijk aan Zee, Egmond aan Zee en Bergen. Daar waar een duinen via de Noordzee waren verzwolgen, werd de Hondsbossche Zeewering aangelegd.
De streek tussen Haarlem, Velsen (met allebei de zijden aangaande dit Noordzeekanaal), Beverwijk en Alkmaar opgewonden Kennemerland. Een deel betreffende Kennemerland vormt een IJmond, betreffende de Hoogovens en andere industrie: dit kan zijn dit westelijk gebied over het Noordzeekanaal, met wanneer middelpunt de haven en sluizen van IJmuiden. Ten noorden aangaande Kennemerland ligt een oude marktplaats Schagen en kijk hier op een noordpunt met dit schiereiland de marinehaven Den Helder, tevens veerhaven vanwege Texel.
Aan een oostkust liggen historische steden wanneer Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Monnickendam en Edam en verder het eiland Marken en de opmerkelijke vissersplaats Volendam.
De voornaamste binnenwateren in Noord-Holland bestaan het IJ (ooit een zeearm) en het Noordzeekanaal met een daarin, alang vervolgens niet via zijkanalen, uitmondende riviertjes Amstel, Zaan en Spaarne, en dit Noordhollandsch Kanaal en dit Amsterdam-Rijnkanaal.
Dialecten Noord-Holland
In Noord-Holland geraken verscheidene dialecten gesproken. Landelijk geniet dit Amsterdams een meeste bekendheid, het uitgezonderd in Amsterdam ook in steden indien Alkmaar, Purmerend en Hoorn veel is te horen, daar op deze plaats heel wat Amsterdammers wonen. De meest kenmerkende dialecten vindt men op dit platteland. Op welke manier noordelijker men komt, op welke manier verdere dit lokale dialect met een standaardtaal afwijkt; in het bijzonder dit Tessels en het Wierings hebben ons enorm persoonlijk karakter.
Precies wanneer in verschillende dialectgebieden kan zijn in Noord-Holland sprake met ons teruggang over een dialecten. Toch zijn sommige dialecten alsnog opvallend vitaal. Betreffende name dit Volendams is ter plaatse alsnog enorm algemeen gesproken. Andere dialecten, bijvoorbeeld het Aalsmeers, zijn nagenoeg verdwenen.
Het IJ is vanouds een barrière en dat blijkt ook uit de dialecten. Een dialecten ten noorden met het IJ bestaan de meeste afwijkende.
Onder het IJ
Aalsmeers
Amsterdams (thans in Amsterdam-Noord, Alkmaar, Purmerend etc. te beluisteren)
Goois
Haarlems
Zandvoorts
Een dialecten ten zuiden betreffende het IJ en Noordzeekanaal lijken meer op de dialecten van Zuid-Holland en geraken taalkundig ook dikwijls wanneer Zuid-Hollands beschouwd. Immers nemen een traditionele dialecten Aalsmeers en Zandvoorts een overgangspositie in, met zowel Noord- ingeval Zuid-Hollandse kenmerken. Een Gooise dialecten, die intern ga naar deze website vrij divers zijn, vallen in een Utrechtse groep.
Boven het IJ
Zaans
Waterlands
Markens
Volendams
Kennemerlands
Egmonds (Derps)
West-Fries
Enkhuizens
Wierings
Tessels
Een dialecten aangaande vanouds geïsoleerde gemeenschappen ingeval Volendam, Egmond ofwel een Waddeneilanden beschikken over een heel persoonlijk ontwikkeling doorgemaakt en bestaan op enkele punten heel conservatief gebleven, daar waar ze zichzelf op andere punten juist opvallend hebben vernieuwd en daarom zeer scherp aangaande de omliggende dialecten bestaan gaan afwijken.
De rangschikking over een dialecten boven het IJ kan zijn problematisch en kan zijn aanleiding geweest tot verschillende polemieken in een taalwetenschap. Dikwijls is op een verwantschap met dit Fries gewezen: betreffende name de conservatievere dialecten (Tessels en Wierings) beschikken over veel achterbaks betreffende dit Fries. Veel onderzoekers vermoedden ons Fries substraat: een oorspronkelijke taal zou Fries zijn geweest. Dit Hollands zou het Fries pas laat verdrongen hebben en bezit het nooit zeker mogen vervangen, waardoor Friese vormen en constructies nog voortleven in de dialecten. Ofschoon die theorie veel aanhang heeft, is ze door andere taalkundigen over de hand gewezen en zullen een Friese vormen voorheen op ontlening en toeval berusten.[bron?]
Recreatie Noord-Holland
Recreatie Noord-Holland NV is een overheids-NV, gesticht op 3 juli 2004, met een Provincie Noord-Holland ingeval enig aandeelhouder. Een organisatie zorgt in opdracht van een besturen van een recreatieschappen voor een ontwikkeling, aanleg, dit beheer en onderhouden van 6 recreatiegebieden in Noord-Holland: Het Twiske, internet Alkmaarder en Uitgeestermeer, Geestmerambacht[4], Spaarnwoude, Landschap Waterland en Groengebied Amstelland.
Milieu Noord-Holland
In Noord-Holland zijn een paar grote nationale parken: dit Nationaal Park Duinen aangaande Texel (een hele westzijde met Texel) en het Nationaal Park Zuid-Kennemerland (een brede duinstrook van Zandvoort tot in IJmuiden/Velsen).
Ook zijn daar in Noord-Holland een tiental overige door Natura 2000 aangewezen beschermde kijk op deze website natuurgebieden, waaronder dit Noordhollands Duinreservaat (van Wijk met Zee tot Schoorl), de Schoorlse Duinen en de Amsterdamse Waterleidingduinen (tussen Zandvoort en Noordwijk in Zuid-Holland).
Ten slotte bestaan er in Noord-Holland alsnog vele overige vollere en kleinere natuurgebieden, zoals dit Goois Natuurreservaat, de Hulk, het Naardermeer, dit Balgzand en de Loterijlanden.[6]
Natuurbeheer in Noord-Holland vindt anders o.a. regio via Vereniging Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Staatsbosbeheer.
Politiek Noord-Holland
1rightarrow blue.svg Zie Politiek in Noord-Holland vanwege dit hoofdartikel over het onderwerp.
Gemeenten Noord-Holland
Noord-Holland is van 2016 ingedeeld in 48 gemeenten.
Aalsmeer
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Beemster
Bergen
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Den Helder
Diemen
Drechterland
Edam-Volendam
Enkhuizen
Gooise Meren
Haarlem
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heerhugowaard
Heiloo
Hilversum
Hollands Kroon
Hoorn
Huizen
Koggenland
Landsmeer
Langedijk
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Stede Broec
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Waterland
Weesp
Wijdemeren
Wormerland
Zaanstad
Zandvoort